kiesmakkelijk.nl > Energie > Schommelingen en stabiliteit. De ontwikkeling van energieprijzen in de afgelopen 5 jaar

Schommelingen en stabiliteit. De ontwikkeling van energieprijzen in de afgelopen 5 jaar

energie elektriciteitsmast

Zoals we allemaal inmiddels weten is het de afgelopen jaren onrustig geweest omtrent de energiemarkt en capaciteit. Met name de prijzen hebben een sterke fluctuatie laten zien door verschillende factoren in de wereld. Uiteraard denken we dan meteen aan de Oorlog in Oekraïne, maar ook de transitie naar duurzamere energiebronnen hebben invloed gehad. In dit artikel nemen we je mee in de cijfers van de afgelopen jaren.

* De data die we tonen in dit artikel is afkomstig van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek)

Toelichting op de analyse

De door het CBS verstrekte gegevens geven inzicht in zowel variabele, als vaste componenten van de energierekening. Denk hierbij aan leveringstarieven, transportkosten, diverse belastingen en overige kosten.

Samenvatting van de bevindingen

De energiemarkt in Nederland is continu in beweging. Dit maakt het complex voor Nederlandse huishoudens. De constant veranderende prijzen, verschillende contracttypes en talloze aanbieders maken het onoverzichtelijk. Daarnaast zijn de verschillende prijscomponenten niet voor iedereen bekend.

In de afgelopen 5 jaar zien we sterke fluctuaties in de kosten van variabele leveringstarieven, zijn de vaste leveringstarieven redelijk stabiel en worden belastingen vrijwel ieder jaar herzien. Dit maakt het lastig om naar de lange termijn te kijken en hierop het gebruik en de contracten af te stemmen.

Terwijl Nederland doorgaat naar de transitie naar een duurzamere energievoorziening, blijven de schommelingen een aandachtspunt voor zowel consumenten als beleidsmakers.

Overheid heeft flink gecompenseerd

Kijk je naar het afgelopen jaar zie je dat de gezamenlijke kosten omtrent de transportkosten en vaste leveringskosten vrijwel gelijk zijn aan de de belastingteruggave van de overheid. Je kan daarmee zeggen dat de overheid heeft betaald voor het onderhoud van het netwerk en het transport van energie.

In het rood de transport kosten van gas, in geel de vaste leveringskosten van gas, in oranje de transportkosten van elektriciteit, in het donkergroen de vaste kosten voor het leveren van elektriciteit. In het lichtgroen de overheidscompensatie op de totale energiebelastingen.

grafiek energie teruggave

Variabele leveringstarieven

We zien voor zowel gas, als elektriciteit een opvallende mate van volatiliteit. Met name in de periode 2022-2023 zien we deze fluctuaties sterk terugkomen. Dit komt voornamelijk voort uit externe marktfactoren zoals de transitie van Russisch gas naar gas uit andere delen van de wereld.

Vaste leveringstarieven en transportkosten

Naast de variabele kosten omvatten de energiekosten ook vaste tarieven en transportkosten. Deze kosten worden gemaakt om het onderhoud van het energienetwerk en de levering van energie aan huishoudens te compenseren. Over de afgelopen 5 jaar zien we hier geen grote fluctuaties en zijn de kosten redelijk stabiel gebleven. Er zijn slechts marginale aanpassingen geweest welke zich aanpassen naar de algehele markt.

Belastingen op energie

Altijd een veelbesproken onderwerp zijn de belastingen op energieverbruik. De overheid heeft dit ingevoerd om huishoudens bewust te maken van het verbruik van een huishouden en daarmee het totale verbruik af te laten nemen. Zowel met het oog op een meer duurzame wereld, maar ook om het energienetwerk te ontlasten.

Binnen de belastingen zien we veel fluctuaties. Het overheidsbeleid past zich uiteraard constant aan en ook de veranderingen in de transitie naar een duurzamer energienetwerk heeft hier zijn invloed op.

huis en tuin

De stabilisatie van energieprijzen is goed nieuws voor de Nederlandse huishoudens. Dit betekend namelijk dat we lagere kosten hebben en er minder onzekerheid is over wat de rekening nu zal worden aan het einde van de maand. Desalniettemin heeft 2023 ons geleerd dat niks zeker is in de energiemarkt.